Safra Kesesi Ameliyatı

Safra Kesesi Ameliyatı

Safra Kesesi̇ Ne İşe Yarar:

Safra kesesi karaciğerin altında yerleşmiş, karaciğer tarafından üretilen safrayı depolayan küçük bir organımızdır.  Yemeklerden sonra safra kesesi sönmüş bir balon gibi düz ve boştur. Yemeklerden önce açken ise safra ile doludur ve bir armut büyüklüğüne ulaşabilir.

Gerekli sinyaller geldiğinde safra kesesi kasılarak depoladığı safrayı bazı kanallardan geçerek ince bağırsağa gönderir. Safra yağların sindirilmesine yardımcı olur.

Safra Kesesi̇ Hastaliklari:

SAFRA TAŞLARI: Bilinmeyen nedenlerden dolayı safra, safra kesesi içinde kristalize olarak taş oluşturur. Safra taşları özellikle yemeklerden sonra ağrı bulantı ve iltihaplanmaya neden olabilir.

SAFRA KESESİ İLTAHABI: Genelde safra taşına bağlı olarak oluşur. Şiddetli ağrı ateş ve kusma yapabilir. Büyük olasılıkla cerrahi gerektir.

SAFRA KESESİ POLİPLERİ: Safra kesesinin iyi huylu tümörleridir. Yapılan çalışmalarda %20 e kadar oranlarda kanser riski belirtilmektedir. Özellikle büyük poliplerde veya yapılan takiplerde hızla büyüme gösteren poliplerde risk daha fazladır. Cerrahi önerilir.

SAFRA KESESİ KANSERİ: Ender görülen bir kanser türüdür. Belirtileri safra taşına benzer Geç tanı konulan bir kanser türü olduğu tanı konulduğunda ilerlemiş bir evrede olduğu için tehlikelidir. 

SAFRA TAŞINA BAĞLI PANKREAS İLTAHABI: Safra kesesinde oluşan taşlar kanala düşerek pankreas kanalını tıkar ve enfeksiyon oluşturur. Tedavi edilmesi gereken ciddi bir durumdur.

Safra Kesesi Tani Yöntemleri̇:

ULTRASON: Safra taşlarını ve safra duvarını belirlemek için harika bir yöntemdir. Kolay uygulanabilir ve hastaya zarar vermeyen bir yöntemdir. Karın üzerinden yapılabildiği gibi Endoskopik yöntemle mide içine bir probe gönderilerek de yapılabilir.  

MRCP: safra kesesi safra kanalları ve pankreas için yüksek çözünürlüklü görüntüler elde edilir.

ERCP: Ağızdan mideye oradan da ince bağırsağa geçirilen ince bir tüp ile safra kanallarına opak madde verilerek görüntüleme yapılabilir. Aynı anda kanallardaki taşlara da müdahale edilebilir.

Safra Kesesi̇ Cerrahi̇si̇:

Operasyon normal şartlarda laporoskopik olarak yapılır. Göbek deliğinden çok küçük bir kesiyle ışıklı bir kamera yerleştirilerek safra kesesi görüntülenir. Max 4 adet 5mm kesi ve aletler yardımıyla safra kesesi çıkartılır. 

Safra Kesesi̇ Ameli̇yati Sonrasi Beslenme:

Safra kesesi karaciğerde üretilen safranın depolanmasında görevlidir. Safra ise, yağların sindiriminde, emiliminde, atık maddelerin atımında etkili olan bir sıvıdır. Safra kesesi gerektiği zaman bu sıvıyı sindirim kanalına boşaltır. Kısaca açlık durumunda bu sıvıyı birikir, sindirim sürecinde ise safrayı bağırsağa boşaltır. Safrayı oluşturan sıvının belirli bir konsantrasyonda olması gerekir. Bu konsantrasyon bozulduğunda ise taşlar oluşmaya başlar. Genellikle obezite,yaş, genetik faktörler ve sık doğum yapma bu sıvının konsantrasyonunda değişikliler meydana getirir ve taş oluşumuna neden olur ve ameliyat ile safra kesesinin alınması gerekir.

Safra ameliyatı öncesinde bulantı ve ağrı ameliyat sonrasında bulantı ve kusma durumları görülebilir.

UZAK DURULMASI GEREKEN BESİNLER:

• Yağda kızartılmış yumurta, peynir (kısıtlı), et, tavuk ve balık çeşitleri (kısıtlı)
• Karaciğer, beyin, böbrek gibi sakatatlar ve tavuk derisi
• Fındık, fıstık, ceviz ve badem gibi yağlı kuruyemişler
• Salam, sosis, sucuk ve pastırma gibi şarküteri ürünleri
• Bütün yağlı yiyecekler, kavurma ve kızartmalar
• Kaymak, krema, tahin, tahin helvası, çikolata, cips, çeşnili kraker ve bisküviler
• Yağlı poğaça, börek, kek ve pasta gibi hamur işleri
• Gaz yapma özelliği olan lahana, turp, brokoli, karnabahar, kereviz gibi sebzeler; mercimek, nohut ve kuru fasulye gibi kurubaklagil çeşitleri
• Yumurta ve yumurta içeren besinler (Yumurtanın vücutta tolere edilmesi kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bu yüzden tüketimi de kişye göre belirlenmelidir.)
• Pul biber, karabiber, kimyon gibi baharatlar
• Salamura besinler, turşu, sirke, çeşniler, et suyu, hardal, sarımsak, çemen, limon tuzu
• Koyu çay ve kahve, limonata, boza, neskafe, kakaolu süt, alkollü içecekler, maden suyu, soda, hazır meyve suları, kola ve gazoz gibi asitli içecekler
• Hazır çorbalar, et suyu veya tavuk suyu eklenmiş çorbalar, acılı çorbalar, kurubaklagil bulunan çorbalar

SERBEST OLAN BESİNLER:

Safra kesesi ameliyatı sonrası beslenme düzeninde veya safra diyeti uygularken aşağıdaki besin grupları tercih edilmelidir.

• Açık çay, salep, ıhlamur, ada çayı, ayran gibi içecekler
• Süt, beyaz peynir, kaşar peyniri ve yoğurt
• Beyaz ekmek, sade kraker, makarna, şehriye, kuskus, irmik, erişte ve pirinç gibi tahıl kaynakları
• Baharat çeşitlerinden tarçın, nane ve kekik
• Çiğ ve kabuksuz muz, elma, şeftali, kayısı, çekirdeksiz üzüm, kiraz
• Pekmez, bal, reçel, sütlaç, tavuk göğsü ve muhallebi
• Domates çorbası, süzgeçten geçirilmiş sebze çorbaları, şehriye veya pirinç eklenmiş çorbalar, yayla çorbası ve acısız tarhana çorbası

Ameliyat Sonrası Süreç:

Safra kesesi ameliyatından sonra yaklaşık 1-2 saat kadar anestezi etkisinin geçmesi beklenmektedir. Anestezi etkisi geçtikten sonra hastanın hastanede yatış süreci başlamaktadır. Ortalama 2 ila 4 gün arası hastanede müşahede altında tutulması gereken hasta doktor kontrolünde özel bir beslenme programıyla iyileşme sürecine başlamaktadır. Ameliyat sonrası oluşabilecek hafif derecedeki ağrı ve sızı hisleri normal karşılanmaktadır ancak ağrıların şiddetlenmesi ve ağrı kesici ilaçlarla önlenememesi halinde safra kesesi sızıntısı meydana gelmiş olabilmektedir. Bu gibi durumlarda hastanın hemen doktoruna başvurarak uygun tedavi şekline başlaması gerekmektedir. Hastanın ameliyattan sonra hastanede geçirdiği ilk gün hareket kabiliyeti oldukça sınırlıdır. Bu yüzden sırt üstü pozisyonda yatması ve mümkün olduğunca hareket etmemeye özen göstermesi gerekmektedir. Hastanın sürekli olarak yatmasına bağlı birtakım ağrıları oluşabilmektedir. Özellikle sırt ve omuz ağrıları ameliyat sonrası istirahat döneminde görülen ağrılardır. Ameliyat sonrası ikinci gün hasta hemşire kontrolünde olmak üzere ufak adımlarla yürümeye başlamaktadır. Daha sonrasında taburcu olan hastanın bir süre istirahat etmesi ve ameliyat sonrası uygun beslenme programına bağlı kalması beklenmektedir. Ameliyattan yaklaşık 10 gün sonra kadar pansuman yapılmaktadır. Bu süreç içerisinde doktor tarafından reçeteli olarak verilen ilaçların eksiksiz şekilde kullanılması ameliyat sonrası iyileşme sürecini sorunsuz şekilde tamamlanması açısından oldukça önemlidir. Cerrahi bir operasyon olduğu için ameliyattan sonra alkol ve sigara kullanımı oluşabilecek komplikasyonları önlemek için engellenmelidir. Ameliyattan sonra hastanın psikolojik açıdan kendisini iyi hissetmesi beklenmektedir çünkü safra kesesinin vücuttan alınması herhangi bir eksiklik hissi yaşatmamaktadır. Safra kesesi ameliyatından sonra hareket kabiliyeti sınırlanmakta olduğu için hastanın ilk 2 hafta ağır işlerden kaçınması gerekmektedir. 6 hafta sonra doktor kontrolünde hangi tür egzersizlerin yapılabileceğine karar verilmektedir. Fitness gibi hafif sporlar için 2 haftalık süreçten sonra doktor izniyle başlanabilir ancak ağır sporların en az 6 hafta kadar yapılmaması önerilmektedir.