İyi Huylu Prostat Büyümesi (Benign Prostat Hiperplazisi) Tanı ve Tedavisi

   İyi Huylu Prostat Büyümesi (Benign Prostat Hiperplazisi) Tanı ve Tedavisi

Prostat  nasıl bir organdır?

   Prostat vücudumuzda mesane(idrar kesesi) ve üretra dediğimiz ön idrar kanalı arasına yerleşmiş içinden idrar kanalının geçtiği kestaneye benzer şekilli üogenital sistem organıdır.İdrarın ve meninin boşlatılmasında görev alır ve ayrıca meninin oluşumunda,spermin canlılığının korunmasını sağlayan protein içrekli salgılar üreten salgı bezi görevi vardır

Prostat Büyümesi Şikayetleri Nelerdir?

  Yetişkinlikte normal prostat 18-20 ml hacmindedir.Özellikle yaşla birlikte testesteron hormonun etkisiyle prostat hücreleri artış gösterir ki buna biz hiperplazi diyoruz,o nedenle iyi huylu prostat büyümesi için litaretürde benign prostat hiperplazisi(BPH )terimi kullanılır.Kanserden farklı olarak idrar kanalına yakın bölümden başlayan bu büyüme şikayetlerin ana nedenini oluşturur.Büyümeyle birlikte artan doku kitlesi içinden geçen idrar yolunun sıkışmasına neden olur ve idrar yapma sırasında idrarın rahat olarak boşaltılmasını engeller.Tek başına büyüme şikayetlerin ortaya çıkmasını sağladığı gibi prostat içersinde bulunan düz kas aktivitesinin artması,damar sertliği yapan hastalıklar da prostat dokusuna giden kan kışının azalması gibi sebepler de  sepmtomların ortaya çıkmasına neden olur ki bazen normal/çok az büyümüş prostatlı hastalarda bu şikayetlerin görülmesi bu sebeplerdendir.BPH lı hastalarda en sık şikayetler idrar yapmada zorluk,idrar akımında azalma,kesik kesik idrar yapma,idrar yapmaya başlamada gecikme,idrarı yaptıktan sonra tam boşalamama hissi,sık idrara çıkma,gece idrara kalkma, ani sıkışma hissi,ağrılı idrar yapma gibi şikayetlerdir.Bu şikayetler başka ürolojik hastalıklara bağlı da gelişebilmektedir. Bu nedenle ayırıcı tanı muhakkak yapmalı ve tedavi ve izlemi duruma  göre devam ettirmelidir.

İyi Huylu Büyüme  ile Prostat Kanseri İlişkisi Nelerdir?

  İyi huylu prostat büyümesi kanser yani kötü huylu olandan farklı  bir durumu belirtir.Bu hastalar için  kanserin sebep olduğu en korkulan durum olan vücuda yayılma durumu söz konusu değildir. ve endişe edilmemelidir. Şu unutulmamalıdır,kanserde daha önce belirttiğimiz iyi huylu prostat büyümesinde olan şikayetler olmayabilir.Doktara başvurulduğunda 45 yaşın üzerinde isek ve eğer daha önce kan PSA düzeyi (prostat kanseri belirteci olan) bakılmadıysa muhakkak bir kez  baktırılmasını öneriyoruz.İyi huylu prostat büyümesi tanısı konulmuş olsa bile ,bu durum büyümesi olmayanlar için de geçerli,ileriki zamanlarda prostat kanserine yakalanma riski devam ettiği için takip edilmelidir.PSA seviyelerine göre düzenli takiple, sonradan  oluşabilecek bir kanserin  tanı ve tedavisine böylelikle erkenden başlama fırsatı yakalayabiliyoruz.

Prostat Büyümesi Tedavi Edilmezse Ne Olur?

   Şikayetlerle başvurmuş ve tedavi almamış hastalarda özellikle büyük prostatlılarda  bph ilerleme  gösterebilir.İzlemdeki hastalarda yıllar içinde şikayetlerde artma,ani idrar yapamama durumu ve cerrahi tedavi gereksinimi artmaktadır.Tanısı gecikmiş ve uygun tedavi almamış hastalarda tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu,mesane taşı,mesanenin normal fonksiyonunda kısmi kayıplar,böbreklerde hidronefroz dediğimiz idrarın tam atılamamasına bağlı böbrekte  genişleme ve bunun getirdiği böbrek hasarı ve yetmezliği görülebilecek durumlardır.

Prostat Büyümesi Nasıl Tedavi Edilir?

   Prostat büyümesi nedeniyle şikayetleri olan hastalarda detaylı sorgulama ve tetkikler sonrası hastalığın şiddeti belirlenerek tedavi planlaması yapılmaktadır.Hafif,orta ve şiddetli olarak gruplama sonrası davranış değşikliği tedavisi ve/veya medikal(ilaç) tedavisi ilk basamakta  uygulanmaktadır.Başvuru anında ilk basamak tedavilerden fayda görmesi muhtemel olmayan veya tedavi alıp tedavilerden yanıt alınamayan hastalarda iyi huylu prostat(BPH)  cerrahisi gündeme gelmektedir.

   BPH cerrahisinde endokopik(kapalı),açık ve laparoskopik yöntemler kullnılmaktadır.Günümüzde kapalı yöntem olarak transüretral prostat rezeksiyonu(TUR-P),endoskopik Lazer prostat cerrahisi kullanılmaktadır.Büyük boyutlarda olan prostatlar için açık cerrahi hala güncelliğini korumakla beraber gelişen teknoloji ile lazer kullanılarak büyük prostatlarda dahi kapalı yöntemle tedavi uygulanabilmektedir.Lazer prostat ameliyatının diğer yöntemlere göre hem başarı oranının yüksek olması hem de kanamanın az olması,sondanın kısa sürede alınması gibi avantajlara sahip olması nedeniyle iyi huylu prostat büyümesinde standart tedavi olarak yerini almaktadır.

Op.Dr.Serkan Karamazak