Uykusuzluk (İnsomni) Nedir ? - Uzm. Dr. Turan Poyraz

Bugün çoğumuzun müzdarip olduğu bir konudan bahsetmek istiyorum. Uykusuzluk...

Latince ismi ile insomni. Normal erişkin bir insanın günlük ortalama uyku ihtiyacı 7,5 saattir. Kadınlarda menstrual dönemde gençlerde ise büyüme çağında günlük uyku ihtiyacı 1 saat kadar daha fazla olabilir. Normal uyku çoğunlukla hava karardıktan bir kaç saat sonra başlar ve sabah gün ışımasından br süre sonra biter. Kişiler arasında normal uyku özellikleri ve zamanlaması açısından farklılıklar vardır. Bazı insanlar 7,5 saatten fazla örneğin 9-10 saate kadar uykuya ihtiyaç duyarken bazı insanlar ise bu saatten daha kısa süre uyurlar. Bunların hepsi eğer kişi ertesi gün gündüz uykuya ihtiyaç duymuyorsa, mental performans düşüklüğü gibi uykusuzluk belirtileri göstermiyorsa normal olarak kabul edilir. Uyku ihtiyacı kişiden kişiye değişmekle birlikte insomni vey uykusuzluk, yeterli gündüz uyanıklığı için gerekli olan uykuyu elde etmede kronik yetersizlik olarak tanımlanır.

İnsomni en sık görülen uyku bozukluğudur. İnsanların %30'unda bu yakınma mevcuttur. Subjektif olarak insomnisi olanlar ile, objektif insomni olanları ayırt etmek çoğunlukla güçtür. Yetersiz uykudan yakınan kişilerin %10 ile %12'sinde polisomnografi kayıtları ve kas aktivitesini değerlendiren kayıtlamalarda ve detaylı uyku incelemelerinde herhangi bir anormallik saptanamaz. 

Objektif insomni bulunan hastalarda ise tutar ve nomresi uykusunda azalma, azalmış uyku verimi yani yatakta geçirilen uykusuzluk süresinde artma, uzamış uyku latansı bu da yatma zamanı ile uykunun başlama zamanı arasındaki süre, sabahları erken uyanma, sık uyanıp yeniden uykuya dalmada güçlük saptanır.

İnsomni temelde iki alt tipi vardır. Bunlar transient ve kronik insomniler olarak ikiye ayrılır. 

Transient insomni, yani geçici insomni çoğunlukla akut ve stres veya yaşamsal olaylarla ilişkili olarak üç haftayı geçmeyen uykusuzluk olarak tanımlanabilir. 

Kronik insomni ise özellikle yaşlılarda görülür ve uzun yıllar süren uykusuzluk yakınması söz konusudur. Bununda alt tipleri mevcuttur. Değişik hastalıklara bağlı kronik insomniler, psikiyatrik ve fizyolojik problemlerin neden olduğu kronik insomniler, primer kronik sorunu olarak adlandırılan en altta yatan herhangi bir nedenin bulunamadığı ve daha genç yaşlardan itibaren elde edilmiş uyku bozukluğu ve kronik insomni olarak adlandırılan alt tipi mevcut. Bunun yanı sıra ilaç ve alkol kullanımına bağlı olarak kronik insomni görülebilmektedir.